در نشست اخیر کارگروه تخصصی شورای گفتوگو وضعیت اختلاف قیمت در معاملات سیمان در بورس کالا و قیمت سیمان برای پروژه های عمرانی بررسی شد. در این رابطه بخش خصوصی بر طراحی سازوکاری که قابلیت محاسبه تعدیل مابهالتفاوت قیمت پایه و قیمت سیمان در بورس کالا را داشته باشد، تاکید دارد.
از نیمه سال ۱۴۰۰عرضه سیمان در بورس کالا با هدف تنظیم بازار، تعیین شفاف قیمتها و در نهایت ایجاد تعادل در قیمتها و معاملات از طریق ایجاد بازار رقابتی، اجرایی شد.
به دنبال این ابلاغیه وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی بر غیرقانونی بودن خرید و فروش سیمان خارج از سازوکار بورس، به دلیل آماده نبودن برخی زیرساختها، عدم توجه به اهلیت خریداران از بورس، زمانبر بودن ورود دریافت کد بورسی اشخاص حقوقی و الزام فقط برخی از واحدهای تولید سیمان به عرضه در بورس، قطعی برق یا الزام به کاهش مصرف برق تولیدکنندگان سیمان، مصرفکنندگان نتوانستند سیمان موردنیاز خود را با قیمت مناسب تهیه کنند.
محمد اسکندری، مدیرکارگروه شورای گفتوگو در نشست اخیر این کارگروه به تشریح روند پیگیری موضوع در دبیرخانه شورا اشاره و از برگزاری نشستی به منظور بررسی همین مسئله در مهر سال گذشته سخن گفت.
بر اساس اظهارات او بخش خصوصی مشکلات موجود را در آن نشست طرح کرد و بر این اساس جلسهای برگزار و مشخص شد با تهیه دستورالعمل تنطیم بازار سیمان برخی از این مشکلات مرتفع شود که بعد از تهیه دستورالعمل تنظیم بازار سیمان از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، بخش مهمی از مشکلات حل شد.
حال بر اساس اظهارات پیمانکاران پروژههای عمرانی و انجمن شرکتهای راهسازی ایران در شرایط فعلی قیمت پایهای برای عرضه سیمان در بورس کالا مشخص و به دنبال آن عرضه و تقاضا در بورس کالا معیار قیمتگذاری سیمان در نظر گرفته میشود. ضمن آنکه با توجه به توزیع جغرافیایی کارخانههای سیمان و عرضه و تقاضای استانی، قیمت سیمان در مناطق مختلف کشور متفاوت است.
بخش خصوصی با انتقاد از اجبار به خرید سیمان از بورس کالا تا حدود ۳۰ الی ۴۰ درصد بالاتر از نرخ پایه که در برخی مواقع اتفاق میافتد با توجه به وضعیت عرضه (کمبود ظرفیت تولید) و تقاضای منطقه جغرافیایی محل فعالیت، تامین سیمان بالاتر از نرخ پایه را امری ناعادلانه میداند و خواستار طراحی سازوکاری است که قابلیت محاسبه تعدیل مابهالتفاوت قیمت پایه و قیمت بورس کالا را داشته باشد.
در ادامه قدوسی نماینده انجمن راهسازی افزود تجربه مشابهی در بخش خرید قیر و تعدیل در نظر گرفته شده داریم که با صدور یک بخشنامه مابه التفاوت از سوی سازمان برنامه بخش مهمی از موضوع حل شد.
همچنین خاشع دبیر کمیته شرکت های سرمایه گذار در آزادراه ها افزود که شرایط خرید سیمان برای پیمانکاران با سایر مصرف کنندگان سیمان بسیار متفاوت است زیر اولا در این کارگاه امکان ذخیره سیمان برای مصرف بلند مدت وجود ندارد و مصرف سیمان دراین پروژه ها با توجه به الزامات پروژه موقتی است و دوما سیمان بخشی از روند پروژه است که پیمانکار باید به هر نرخی و شرایطی سیمان خود را تهیه نماید.
شیخان دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت سیمان افزودند که قیمت سیمان دربخشی ار کارخانه ها یا استان ها که ظرفیت تولید خوبی وجود دارد با رقابت قیمتی روبرو نیست و برخی استان ها که کمبود سیمان وجود دارد قیمت ها نسبت به قیمت پایه اختلاف دارند و انجمن نیز با همکاری وزارت صمت در پی این است که تمامی نیاز های مصرف کنندگان سیمان پوشش داده شود.
یعقوبی نماینده بورس کالا هم به جزییات عرضه سیمان در بورس کالا اشاره کردند و گفتند که بورس کالا اجازه دستکاری قیمت ها را به بازیگران بازار نمی دهند و کف عرضه برای کارخانه های سیمان تنظیم شده است و هر کارخانه ای که این کف عرضه را رعایت نکرده است باید دلایل توجیهی متقنی را برای وزارت صمت ارسال نماید.
بدین ترتیب پیمانکاران این پیشنهاد را مطرح کردند که سازمان برنامهوبودجه با استفاده از اطلاعات دریافتی از بورس کالا، تعدیلهای قابل ارائه برای مابهالتفاوت قیمت پایه و قیمت بورس کالا به صورت پروژهای یا استانی یا جغرافیایی ابلاغ کند. چراکه به باور آنها وزارت صنعت، معدن و تجارت باید نگاه زنجیرهای به کل صنایع داشته باشد و بدین ترتیب انتظار میرود با همین نگاه زنجیرهای، اثر قیمت را در کل زنجیره تامین و ارزش کالا محاسبه و رصد کند، این روند به شفافیت کار کمک خواهد کرد.
یکی دیگر از درخواستهای بخش خصوصی در این جلسه کاهش بازه زمانی سه ماهه برای در نظر گرفتن تعدیلهاست که در این رابطه طبق اظهارات نماینده سازمان برنامه، کوتاه کردن دوره سهماهه به بازه کمتر امکانپذیر نیست؛ انجام این پروژه پیچیده بوده و نمیتوان هر ماه این روند را تکرار کرد.
بر این اساس مقرر شد طی ۲۰ روز آینده، نتیجه کتبی مذاکرات بخش خصوصی با دولت در اختیار دبیرخانه قرار بگیرد و در صورتی که به نتیجه نرسیدند، یک بند پیشنهادی مشخص از طرف بخش خصوصی تهیه و ارائه شود تا در صحن شورا مورد بررسی قرار گیرد. در این بین مکاتبه لازم از سوی دبیرخانه شورای گفتوگو با سازمان بورس انجام و نظر بخش خصوصی ارائه میشود.