جلسه کارگروه شورای گفت­وگوی دولت و بخش خصوصی در ارتباط با مشکلات چک­های صیادی و حد اعتبار در حساب­های جاری در تاریخ 1401/10/14 در اتاق بازرگانی ایران و با حضور نمایندگانی از بانک مرکزی، وزارت اقتصاد، کانون بانک­ها، اتاق تعاون، اتحادیه صادرکنندگان فرآورده­های صنایع و معادن سرب و روی ایران، شورای گفت­وگوی دولت و بخش خصوصی استان سمنان و اتاق بازرگانی ایران برگزار گردید.

در این جلسه مسدودشدن کلیه حساب‌های صاحب چک در صورت برگشت چک به اندازه مبلغ آن و در عین حال عدم امکان تامین مبلغ چک از وجه مسدود شده در بانک، چالش‌هایی بودند که از سوی فعالان اقتصادی مورد انتقاد قرار گرفت.

این مسئله پیش از این در شورای گفت‌وگوی استان سمنان نیز مطرح و بررسی شده بود و پیشنهادهایی از سوی دبیرخانه شورای این استان مبنی بر داشتن حساب پشتیبان در همان بانک، مهلت 72 ساعت به صاحب حساب برای تامین وجه، مسدودنشدن همه حساب­ها، رفع سوء اثر به صورت نقدی و حضوری و همچنین اطلاع­رسانی فوری به صاحب حساب، ارائه شد.

در واکنش به آنچه مطرح شد، آمنه نادعلیزاده سخنگوی قانون جدید چک از صدرو بخشنامه­ای‌ در راستای پیشنهاد رفع سوء اثرکردن چک به صورت حضوری که در این جلسه عنوان شد خبر داد و گفت: در حال حاضر این امکان فراهم شده و اگر فیزیک چک به بانک داده شود رفع اثر آنی، اتفاق می‌افتد.

درباره سایر پیشنهادهای مطروحه نیز نمایندگان دیگر بانک مرکزی اظهارنظر کردند و بر اساس آنچه گفته شد، در عمل 24 ساعت زمان لازم است تا بعد از تامین وجه مربوط به چک برگشتی، رفع اثر شود چون سیستم نظارت بانک به این زمان نیاز دارد. از طرفی روند مسدودکردن مبلغ چک برگشتی نیز به این گونه است که ابتدا همه حساب‌ها بررسی شده و تنها به اندازه مبلغ چک، وجه داخل حساب مسدود می‌شود، اگر مجموع حساب‌ها به اندازه مبلغ چک نباشد، کل موجودی حساب‌ها مسدود خواهد شد؛ اما حساب بسته نمی‌شود.

در این بین حساب‌های جاری در اولویت پایانی سیستم بانکی قرار دارند؛ به این­معنا که ابتدا در حساب‌های غیرجاری مبلغ جست‌وجو می‌شود و اگر تامین نشد به سراغ حساب جاری می‌رود. البته بانک در برابر احکام دستگاه قضائی، طبق دستور و حکم مرجع عمل می‌کند.

طبق اظهارات نمایندگان بانک مرکزی اگر حساب پشتیبان معرفی شده باشد، سیستم دنبال همان حساب می‌رود و بعد از آن در صورت تامین­نشدن مبلغ چک، سایر حساب‌ها را بررسی می‌کند.

درخصوص مهلت 72 ساعت به صاحب حساب، گفته شد که در حال حاضر مطابق با تصریح قانون رفتار می‌شود و در صورت نیاز باید قانون اصلاح شود. مسدودنشدن همه حساب­ها نیز در حال اجرا بوده و درباره اطلاع­رسانی به صاحب حساب اعلام شد که بلافاصه پیامک ارسال می‌شود و اطلاعات لازم به صاحب حساب ارائه می‌شود و تمام این روندها سیستمی انجام می‌گیرد.

در نهایت با توجه به آنچه در این نشست تشریح شد، اعضا تصمیم گرفتند، متن مشخصی با همکاری دبیرخانه شورای گفت‌وگو به بانک مرکزی به­منظور ارائه سه پیشنهاد تهیه و ارسال نمایند.

اولین پیشنهاد این است که با موافقت و دستور صاحب حساب، امکان تامین مبلغ چک برگشتی از سایر حساب­های مسدودشده به­همین منظور فراهم شود؛ پیشنهاد دوم این است که با تایید و اختیار دارنده چک، مهلتی به صاحب حساب از زمان مراجعه دارنده چک به بانک از 24 تا 72 ساعت برای تامین مبلغ موردنظر داده شود؛ پیشنهاد سوم اینکه، بانک، 24 ساعت قبل از زمان پاس­شدن چک و یا قبل از برگشت چک به صاحب حساب، عدم یا کسر موجودی حساب را به صاحب حساب اطلاع­رسانی نماید و کارمزد پیامک نیز از طرف صاحب حساب پرداخت شود؛ مقرر شد که نتیجه بررسی این پیشنهادات در صحن شورای گفت­وگوی آتی مورد پیگیری قرار گیرد.